هر هدفی دارای اثریست و یا باید گفت امید هست که اثر مطلوبش را بگذارد. در مورد قیام امام حسین علیه السلام که دارای اهدافی بوده است، ناگزیر اثراتی در جامعه مسلین داشته است. و اثرات آن چیزی نیست که قابل انکار باشد. زیرا بعد از هزار و اندی از این واقعه جانسوز حرکت امام حسین پابرجاست و علم ایشان برافراشته است. عده ای که حضرت را کشتند گمانشان بر این بود که دیگر اثری از او در عالم باقی نمانده است. اما آیندگان با حقیقتی روبرو شدند که ناخودآگاه به تقدیش پرداختند و به عمل او افتخار کردند نه اینکه آنان از پیروان او باشند بلکه چون او بشری بود که در راه حقیقت حاضر شد از بزرگترین سرمایه اش که همان جان آدمیست گذشت و در این راه عزیزترین کسانش را فدا کند؛ به همین خاطر همه انسانهایی که بویی از انسانیت برده اند به اقدام او افتخار می کنند. این است که امام عظیم الشأن فرمود: محرم و صفر است که اسلام را زنده نگه داشته است. و اسلام هم برای تمام انسانهاست.

بزرگان برای قیام امام حسین صلوات الله علیه اهداف متعددی بیان کرده اند؛ این اهداف گرفته شده از کلام خود حضرت از هنگامی است که قصد خروج از مدینه را کردند. در این نوشتار سعی شده است با توجه به زیارت امام حسین علیه السلام در روز اربعین مهمترین هدف و در نهایت والاترین اثر قیام حضرت ابا عبدالله بررسی شود.

سازش نکردن با ظالمان زمان

یکی از اهداف قیام امام که برای آزادیخواهان دنیا بسیار آموزنده بوده است سازش نکردن با ظالمان زمان بود؛ این به کرار در جملات حضرت در مدت حدود شش ماهی که به قیام می پرداختند دیده می شود. همانند جمله معروفشان در برابر سپاه عمرسعد در روز عاشورا که فرمود: هیهات منّه ذلّه. (1)

در كتاب احتجاج می نگارد: هنگامى كه لشكر كفر امام حسین(علیه السلام) را محاصره نمودند آن بزرگوار بر اسب خود سوار شد و پس از اینكه مردم را ساكت نمود و حمد و ثناى خداى را بجاى آورد فرمود: . آگاه باشید زاده ای كه پسر زاده است مرا بین شمشیر كشیدن و ذلت قرار داده است. هیهات‏ است براى او! هیهات‏ كه من ذلت را بپذیرم! (2)

 و اولین جمله ایشان در مدینه در دارالاماره خطاب با والی مدینه ولید بن عتبه آنگاه که خواستند از ایشان به زور بیعت بگیرند اینست که: مثلی لا یباع مثله. (3) هرگز مثل منی با همچو یزیدی بیعت نمی کند. و بدین گونه به تمام انسانها در طول تاریخ پیغام داد که انسان آزاده نباید با انسانهای غوطه ور در مادیات سازش کند. و تاریخ شاهد این قضیه است که قیام امام تا چه حددر این زمینه اثر گذار بوده است.

امر به معروف و نهی از منکر

هدف دیگر حضرت امر به معروف و نهی از منکر بود. همانگونه که امام حسین علیه السلام به برادرش محمدبن حنفیه نوشت: إنّما خرجتُ لطلب الاصلاح فی أمت جدی، أرید أن آمر بالمعروف و انهی عنه المنکر. (4) همانا من قیام کردم تا امر به معروف و نهی از منکر بکنم. و نیز در زیارتی که برای امام حسین(علیه السلام) وارد شده آمده است:

أَشْهَدُ أَنَّكَ قَدْ أَقَمْتَ‏ الصَّلَاةَ وَ آتَیْتَ اَّكَاةَ وَ أَمَرْتَ بِالْمَعْرُوفِ وَ نَهَیْتَ عَنِ الْمُنْكَر (5)شهادت می دهم که شما امر به معروف و نهی از منکر کردید.                                                 

امام خمینی(ره) در این زمینه می فرماید: سیدالشهدا - سلام اللَّه علیه- از همان روز اول كه قیام كردند براى این امر، انگیزه‏شان اقامه عدل بود. فرمودند كه، مى‏بینید كه معروف، عمل بهش نمى‏شود و منكر، بهش عمل مى‏شود. انگیزه این است كه معروف را اقامه كند و منكر را از بین ببرد، انحرافات همه از منكرات است، جز خط مستقیم توحید هرچه هست منكرات است، اینها باید از بین برود و ما كه تابع حضرت سیدالشهدا هستیم باید ببینیم كه ایشان چه وضعى در زندگى داشت، قیامش، انگیزه‏اش نهى از منكر بود كه هر منكرى باید از بین برود. (6)

اثر این هدف در جامعه مسلمین بپا خواستن بسیاری از مؤمنان برای انجام این فریضه مهم بود.

در همه این اهداف یک اثری مشترک هست. این اثر بسیار مهم در زیارت اربعین آمده است:

وَ مَنَحَ النُّصْحَ وَ بَذَلَ مُهْجَتَهُ فِیكَ لِیَسْتَنْقِذَ عِبَادَكَ مِنَ الْجَهَالَةِ وَ حَیْرَةِ الضَّلَالَة.(7)

برای نجات بندگان خدا از نادانی بذل جان کرد. تا آنان را از سرگردانی در مسیرهای گمراه کننده نجات دهد. این مهمترین اثر قیام آقا ابا عبدالله الحسین است؛ اینکه می بینیم بعد واقعه کربلا مسلمانان از خواب غفلت بیدار شدند؛ دیدند که عزیزترین بنده خدا فرزند رسول خدا خامس آل عبا حسین بن علی بن ابی طالب نور دیده فاطمه زهرا برای زنده کردن ارزشهای متعالی اسلام جان خود را در دست گرفته تا در راه خدا نصار کند. هفتاد و دو نفر بلافاصله به او پیوستند؛ الذین بذلوا مهجهم دون الحسین علیه السلام (8) آنان پا جا پای حضرت گذاشتند و جان خود را فدای دین کردند. بعد از آن گروه گروه جان خود را برای خدا در کف دست گذاشتند. تاریخ شاهد این مدعی است و در انقلاب بزرگ ایران اسلامی نیز به چشم خود دیدیم که چگونه پدران و مادران ما برای زنده کردن اهداف امام حسین علیه السلام با ذکر کربلای حسینی همه هستی خود را به پای اسلام ریختند. آنچه در دفاع مقدس هشت ساله در خط مقدم و پشت خط مقدم نمایان بود یاد شهید کربلا و یاران وفادارش و فرزندان گرامش بود. و همین به نیروهای بسیجی نیرو می داد تا با توانی مضاعف به نبرد با مان به سنبل اسلام ناب در جهان امروز بپردازند. ایران اسلامی و مردم متدین آن هرچه دارند از قیام حسین بن علی علیه السلام است. اگر عزتی و آبرویی برای انقلاب هست اگر دشمن از این نظام هراسناک است اگر امید مستضعفان دنیا به ایران اسلامی دوخته شده است همه و همه بخاطر الگو گرفتن مردم مسلمان ایران از امام سومشان حضرت سیدالشهداءست.

و پایان سخن کلامی از امام راحل: اسلام را تا حالایى كه شما مى‏بینید، اینجا ما نشسته ایم، سیدالشهدا زنده نگه داشته است سیدالشهدا- سلام اللَّه علیه- تمام چیز خودشان را، همه جوانان خودش را، همه مال و مَنال، هرچه بود، هرچه داشت- مال و مَنال كه نداشت- هرچه داشت، جوان داشت، اصحاب داشت، در راه خدا داد و براى تقویت اسلام و مخالفت با ظلم قیام كرد. [در] مخالف با امپراتورى آن روز، كه از امپراتوریهاى اینجا زیادتر بود، قیام كرد در مقابل او با یك عده قلیل. و با این عده قلیل در عین حالى كه شهید شد، غلبه كرد. غلبه كرد بر این دستگاه ظلم و شكست داد آنها را. ما كه دنباله او هستیم و مجالس عزا از آن وقت، به امر حضرت صادق سلام اللَّه علیه- و به سفارش ائمه هدى‏- علیهم السلام- ما بپا مى‏كنیم این مجالس عزا را، ما همان مسئله را داریم مى‏گوییم؛ مقابل ظلم است، مقابل ظلم ستمكاران. (9)

پی نوشت ها:

1. الإحتجاج على أهل اللجاج‏، احمد بن على طبرسى‏،ج 2، ص300

2. زندگانى حضرت امام حسین علیه السلام‏، محمد جواد نجفى‏، ص 15، ناشر: اسلامیه‏

3. لهوف، سیدبن طاووس، ص 10

4. بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار،علامه مجلسى‏، ج‏44، ص 329 ناشر: اسلامیه‏

5. الكافی‏، شیخ كلینى‏، ج4، ص 574 ،ناشر: اسلامیه‏

6. صحیفه نور،ج‏21،ص : 1

7. تهذیب‏الأحكام،شیخ طوسى، ج6،ص  113، دارالكتب الإسلامیه تهران، 1365 هجرى شمسى

8. زیارت عاشورا                                                            

9.صحیفه نور، ج‏10، ص: 314

نویسنده:سید روح الله علوی

منبع:تبیان

 باید به این نکته بیاندیشیم که چه چیزی در واقعه عاشورا نهفته که بعد از گذشت بیش از ۱۳ قرن از این واقعه، هر ساله با شکوه و عظمت بیشتری عزاداری ها ادامه می یابد و چرا عاشورا نماد مقاومت و ظلم ستیزی و ایستادگی در جهان است.

قیام برای رضای خدا، برپایی حق و زیر بار ظلم و ناحق نرفتن از ویژگی نهضت حسینی است.امروز باید به شعور حسینی در کنار شور حسینی توجه ویژه کنیم و باید حواسمان باشد که عزاداری و ی به تنهایی کافی نیست. در واقع شعور حسینی یعنی امام حسین(ع) در میدان کارزار ظهر عاشورا نماز جماعت خود را تعطیل نکرد.

بصیرت و فضیلتی که از عاشورا برای ما به ارمغان رسیده نیاز امروز جامعه اسلامی ماست. به همین منظور گفته شده کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا» لذا تاریخ تکرار مکررات است. باید مراقب نفسمان باشیم و بدانیم کسانی که راه را بر امام بستند کافر نبودند بلکه از جمع مسلمانان بودند، نماز شب قضا نمی کردند و برای جنگ با نوه رسول با غسل شهادت آمدند؛ این یعنی عدم بصیرت و جهل لذا یکی از پیام های اصلی عاشورا بصیرت به معنی شناخت حق از باطل و بینش و آگاهی دینی ی به حق است.

یزید نمی دانست که امام حسین(ع) خود منشا بصیرت است و بی رحمانه یاران امام را آخرین نفر به شهادت رساند تا شاهد کشته شدن عزیزانش باشد و تا شاید پایش بلغزد، غافل از اینکه بصیرت امام حسین(ع) والاتر از درک دیگران بود و به گفته شهید مطهری در واقع انقلاب حسین انقلابی آگاهانه بود.

شمربن ذی الجوشن کسی بود که به روایتی ۱۶ بار با پای پیاده به مکه رفته و از پیشگامان جنگ صفین و همراهان امیرالمومنین(ع) بود؛ کسی که در لشکر امام علی(ع) تا مرز شهادت پیش رفت، اما عدم بصیرت و بینش دقیق دینی و ی و وسوسه دنیوی او را تبدیل به منفورترین شخصیت عالم کرد.

 در شرایط کنونی جهان اسلام، وجود مقام معظم رهبری برای ما نعمتی بزرگ است که در حفظ و نگهداری آرامش، بینش صحیح، امنیت کشور و اقتدار نظام نقش اساسی را دارند.

معیار و ملاک مشخص است. آنچه نیاز حقیقی ماست بصیرت و بینش واقعی است که به ما کمک خواهد کرد که راه حق را از باطل تشخیص داده و رهرو مسلم سیدالشهداء(ع) باشیم.

منبع:گفت وگوی خبرگزاری بین المللی قرآن(ایکنا) با علی فتح الهی، فرماندار شهرستان تالش

یکی از مسائلی که امروز همه نگاه ها را به خود معطوف کرده است، واقعه عظیم راهپیمایی اربعین حسین(ع) است که میلیون ها نفر از ارادتمندان و شیعیان از سرتا سر دنیا راهی عراق شده و مراتب ارادت و محبت خود را به حضرت سید الشهدا(ع) ابراز می کنند.

پدیده اربعین از جهات مختلفی قابل بحث و بررسی است که در این راستا اندیشمندان دنیای اسلام تلاش کرده اند با برگزاری همایش ها و نشست ها و نوشتن مقالات و کتب به بخشی از آن اشاره کنند.

مسئله كربلا، كه خودش در رأس مسائل سياسي هست، بايد زنده بماند به همان فرمي كه بود، منتها الفاظ تغيير بكند. مصيبت ها همان است ، مصيبت ها تغييري ندارد، بايد آن بعد سياسي كربلا را براي مردم بيان كرد .اين حركت اسلامي-سياسي بود كه بني اميه را از بين برد، و اگر اين حركت نبود،اسلام پايمال شده بود.»امام خمینی(ره)، صحیفه نور، جلد هجدهم - صفحه 177

عاشورا یك حادثه صِرف تاریخی نبود؛ عاشورا یك جریان مستمر و یك سرمشق دائمی برای امت اسلام بود. حضرت ابی عبدا(ع) با این حركت یك سرمشق را برای امت اسلامی نوشت و گذاشت. این سرمشق فقط شهید شدن هم نیست؛ یك چیز مركب و پیچیده و بسیار عمیق است. سه عنصر در حركت حضرت وجود دارد: عنصر منطق و عقل، عنصر حماسه و عزت، عنصر عاطفه» از بیانات مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) در 5/11/84

 عالم از شور تو غرق هیجان است هنوز

نهضتت مایه الهام جهان است هنوز

بهر ویرانی و نابودی بنیان ســــــــتم

خون جوشان تو چون سیل زمان است هنوز

همه ماه است محرم، همه جا كرب و بلاست

در جهان موج جهاد تو عیان است هنوز